નવી દિલ્હી,
આવનાર દિવસોમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ હેઠળની કેબિનેટ કમિટી ઓન સિક્યુરિટી (CCS) ફ્રાન્સ સાથે 63000 કરોડની ડિફેન્સ ડીલને મંજૂરી આપશે. આ ડીલ અંતર્ગત 26 રાફેલ એરક્રાફ્ટ ભારતને મળશે. આ ડીફેન્સ ડીલમાં ભારતને 22 સિંગલ-સીટર અને ચાર ટ્વીન-સીટર જેટ પણ મળશે. આ સાથે જ ફ્લીટ મેન્ટેનન્સ, લોજિસ્ટિક્સ સપોર્ટ, કર્મચારીઓની તાલીમ અને ઓફસેટ જવાબદારીઓ પણ ફ્રાન્સ નિભાવશે. આ સોદામાં નૌકાદળના કર્મચારીઓ માટે તાલીમનો પણ સમાવેશ થાય છે.
મહત્વનું છે કે આ ડિફેન્સ ડીલ પર હસ્તાક્ષર થયાના લગભગ 4 વર્ષ પછી રાફેલ એમ જેટની ડિલિવરી મળશે. ભારતીય નૌકાદળને 2029ના અંત સુધીમાં પ્રથમ બેચ મળવાની અપેક્ષા છે, જ્યારે સમગ્ર ઓર્ડર 2031 સુધીમાં પૂર્ણ થશે. આ અદ્યતન ફાઇટર જેટ ભારતના એરક્રાફ્ટ કેરિયર INS વિક્રમાદિત્ય અને INS વિક્રાંતથી સંચાલિત કરવામાં આવશે. નવા રાફેલ એરક્રાફ્ટ જૂના થઈ રહેલા MiG-29K કાફલાને બદલશે.
આ સોદાની માહિતી સૌપ્રથમ પીએમ મોદીની 2023ની ફ્રાન્સ મુલાકાત દરમિયાન પ્રકાશમાં આવી હતી. આ પછી, સંરક્ષણ મંત્રાલયે વિનંતી પત્ર જારી કર્યો, જેને ફ્રાન્સે ડિસેમ્બર 2023 માં સ્વીકાર્યો. અગાઉ, સપ્ટેમ્બર 2016 માં, ભારતે 59 હજાર કરોડ રૂપિયાના સોદામાં વાયુસેના માટે ફ્રાન્સ પાસેથી 36 રાફેલ ફાઇટર જેટ ખરીદ્યા હતા.
રાફેલ મરીન જેટ હિંદ મહાસાગરમાં તૈનાત કરવામાં આવશે. નૌકાદળ માટે ખરીદવામાં આવી રહેલા 22 સિંગલ-સીટ રાફેલ-એમ જેટ અને 4 ડબલ ટ્રેનર સીટ રાફેલ-એમ જેટને હિંદ મહાસાગરમાં ચીનનો સામનો કરવા માટે INS વિક્રાંત પર તૈનાત કરવામાં આવશે. ભારતીય નૌકાદળ આ વિમાનોને આંધ્રપ્રદેશના વિશાખાપટ્ટનમમાં INS દેગા ખાતે તેમના હોમ બેઝ તરીકે તૈનાત કરશે.
નૌકાદળના ટ્વીન-એન્જિન જેટ સામાન્ય રીતે વિશ્વભરના વાયુસેના દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા જેટ કરતા વધુ મોંઘા હોય છે કારણ કે તેમને સમુદ્રમાં કામગીરી માટે વધારાની ક્ષમતાઓની જરૂર પડે છે. આમાં ધરપકડ કરાયેલ લેન્ડિંગ માટે વપરાતા લેન્ડિંગ ગિયરનો પણ સમાવેશ થાય છે.
રાફેલ એરક્રાફ્ટ ઉપરાંત ભારત માઝાગોન ડોક શિપબિલ્ડર્સ લિમિટેડ (MDL) અને ફ્રાન્સના નેવલ ગ્રુપ સાથે મળીને પ્રોજેક્ટ-75 હેઠળ 3 સ્કોર્પિયન-ક્લાસ સબમરીન બનાવવાની પણ યોજના ધરાવે છે. આ સબમરીન ભારતની પાણીની અંદરની લડાઈ ક્ષમતાને મજબૂત બનાવશે અને નૌકાદળની લાંબા ગાળાની ખરીદી યોજનાઓને પૂરક બનાવશે, જેનાથી દેશની સંરક્ષણ ક્ષમતાઓમાં વધુ વધારો થશે.
