નવી દિલ્હી,
સરકારના સ્થાનિક ચલણનો ઉપયોગ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે કરવાનો હેતુ વેપાર ખર્ચ બચાવવા અને આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારમાં ડોલર પર નિર્ભરતા ઘટાડવાનો છે
બાંગ્લાદેશ સહિત 6 પડોશી દેશો સાથે સ્થાનિક ચલણમાં વેપાર માટે ભારતની તૈયારી. શ્રીલંકા અને બાંગ્લાદેશ પહેલાથી જ ભારતના આ પ્રસ્તાવ પર સહમત થઈ ગયા છે. સરકારના આ પગલાનો હેતુ વેપાર ખર્ચ બચાવવા અને આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારમાં ડોલર પર નિર્ભરતા ઘટાડવાનો છે. છેલ્લા બે વર્ષથી રશિયા સાથે ભારતનો મોટા પાયે વેપાર સ્થાનિક ચલણ એટલે કે રૂપિયા-રુબલમાં સફળતાપૂર્વક થઈ રહ્યો છે. હવે ભારત એક નવી યોજના પર કામ કરી રહ્યું છે, જેમાં BIMSTEC એટલે કે 6 પાડોશી દેશો બાંગ્લાદેશ, ભૂટાન, નેપાળ, ભારત, શ્રીલંકા, મ્યાનમાર અને થાઈલેન્ડ વચ્ચે સ્થાનિક ચલણમાં પરસ્પર વેપારને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે જેથી યુએસ ડોલર પરની નિર્ભરતા ઓછી થઈ શકે. ઘટાડો નિષ્ણાતો માને છે કે સ્થાનિક ચલણમાં પતાવટ વેપાર ખર્ચમાં 5-6% બચાવી શકે છે.
હકીકતમાં, આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારમાં લગભગ 40% વ્યવહારો હાલમાં યુએસ ડોલર દ્વારા થાય છે. નિષ્ણાતો માને છે કે ભૌગોલિક રાજકીય તણાવ, આર્થિક પ્રતિબંધો અને વેપાર અસંતુલનના યુગમાં, ઘણા દેશો કોઈ એક ચલણ પર નિર્ભર રહેવા માંગતા નથી અને ડૉલરનો વિકલ્પ શોધી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં ભારતીય રૂપિયો આંતરરાષ્ટ્રીય ચલણની ભૂમિકા સારી રીતે ભજવી શકે છે. ભારતે ભારતીય રૂપિયામાં દ્વિપક્ષીય વેપાર માટે રશિયા અને મધ્ય પૂર્વ સહિત લગભગ 20 દેશો સાથે કરાર કર્યા છે. પરંતુ હવે આ અભિયાનમાં પડોશી દેશોને સામેલ કરવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે જેથી વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાના યુગમાં તમામ દેશો વિદેશી હૂંડિયામણની કટોકટી સામે મજબૂતીથી લડી શકે. ઉપરાંત આયાત-નિકાસનો ખર્ચ પણ ઘટાડી શકાય છે.
